Harrie Smolders, obecnie pierwszy skoczek na świecie według rankingu Międzynarodowej Federacji Jeździeckiej, większość swoich sukcesów odnosi na koniu Don VHP Z. W samym 2017 roku wspólnie zajęli drugie miejsce w mistrzostwach Europy, bezbłędnie pokonywali Grand Prix zawodów Longines Global Champions Tour (ostatecznie wygrywając cały cykl), a także wygrali finał Pucharu Narodów w Barcelonie, pokonując dla swojej drużyny dwa nawroty parkuru 160 cm bezbłędnie. Na początku tego roku, przy nazwie 14-letniego ogiera pojawił się skrót N.O.P. Co on oznacza?

O programie, który chroni najlepsze konie w kraju, rozmawiamy z przedstawicielką Holenderskiego Związku Jeździeckiego, Maarten van der Heijden.

Maarten van der Heijden: Program N.O.P. zaczął działać już w latach osiemdziesiątych, jednak dopiero w 2013 roku osiągnął on obecny wymiar i w tej formie funkcjonuje do dziś. Bezpośrednim powodem powstania programu była sprzedaż dwóch świetnych koni, na których startowali Holendrzy, tuż przed Igrzyskami Olimpijskimi. Był to koń ujeżdżeniowy Totilas, którego dosiadał Edward Gal (zdjęcie poniżej) i skokowy Simona, na którym sukcesy odnosił Jeroen Dubbeldam. Ich sprzedaż znacznie zmniejszyła nasze szanse na zdobycie medalu i osłabiła drużynę. Nie chcąc, żeby taka sytuacja się powtórzyła, postanowiliśmy działać. Głównym inicjatorem był KNHS (Royal Dutch Equestrian Sport Federation), a także nasz Narodowy Komitet Olimpijski. Nederlands Olympiade Paard to niezależna fundacja, której głównym celem jest zatrzymanie w kraju najlepszych koni z poszczególnych konkurencji jeździeckich. Nie są to oczywiście przypadkowe konie. Przyglądamy się im pod kątem kompletowania drużyny holenderskiej, której celem jest zdobywanie medali na zbliżających się Światowych Igrzyskach Jeździeckich w Tryon, a także w nadchodzących Igrzyskach Olimpijskich. W skład Zarządu wchodzi przewodniczący Ieko Seving, a także wyznaczeni członkowie federacji i trener kadry narodowej.

KO: W jaki sposób Nederlands Olympiade Paard chroni konie przed sprzedażą?

MvdH: N.O.P. wspiera finansowo właścicieli koni, aby ułatwić im ich utrzymanie dla drużyny Holandii. W zamian, właściciel jest zobowiązany nie sprzedawać konia przez określony w umowie czas. Zarząd N.O.P. jest odpowiedzialny za konsultacje dotyczące kontraktu i za podpisywanie umów z właścicielami. Określa również, w jaki sposób rozdzielane są finanse fundacji, ale ich nie zapewnia. Organem wykonawczym jest KNHS. Koń, który ma certyfikat N.O.P. otrzymuje wsparcie finansowe od KNHS, a nie bezpośrednio od N.O.P. W okresie trwania umowy właściciel nie może sprzedać konia bez uprzedniej pisemnej zgody KNHS.

KO: Z jakich środków składa się budżet N.O.P. - czy są to środki ministerialne czy może te wypracowane przez federację jeździecką?

MvdH: Budżet N.O.P. częściowo finansowany jest z dotacji pochodzących z Narodowego Komitetu Olimpijskiego, a ten finansowany jest przez rząd i sponsorów. Oprócz subwencji, nasze programy są finansowane przez sponsorów KNHS oraz ze świadczeń jego członków, takich jak składki członkowskie, licencje, itp.

KO: Jakie kryteria decydują o wybraniu konkretnego konia do programu? Czy musi to być koń skokowy, już doświadczony?

MvdH: Naszym jedynym kryterium jest to, że musi to być koń startujący w wybranej konkurencji olimpijskiej, dlatego wśród objętych programem są zarówno skoczkowie, jak i ujeżdżeniowcy czy też konie startujące w WKKW i para-ujeżdżeniu. Do każdego zgłoszenia podchodzimy indywidualnie i nie ma tu jednoznacznych reguł, których się sztywno trzymamy. Głównie wygląda to w ten sposób, że Zarząd N.O.P. dokonuje selekcji wśród nominowanych koni, które zarekomendowali trenerzy kadry KNHS odpowiednich konkurencji olimpijskich lub paraolimpijskich. Cel jest jeden - znalezienie koni z potencjałem dla drużyny narodowej na WEG i Igrzyska Olimpijskie.

KO: Na początku tego roku do N.O.P. dołączył Don VHP, z którym Harrie Smolders ma wiele sukcesów na koncie.

MvdH: Don i Harrie Smolders mają za sobą świetny sezon - zdobyli dla Holandii medal na mistrzostwach Europy, wygrali cykl Global Champions Tour, nie wspominając o najnowszym awansie na pozycję lidera w rankingu Longines. Ze względu na zbliżające się dwie najważniejsze jeździeckie wydarzenia, musieliśmy zawczasu zabezpieczyć dodatkowe dwa, bardzo dobre wierzchowce. W ujeżdżeniu, do programu dołączył koń Glock’s Zonik, który startuje pod Edwardem Galem. Wygrali m.in. Grand Prix zaliczane do Pucharu Świata. Don jest obecnie własnością Amerykanów, a Zonik należy do austriackiej rodziny Glock. Obecnie nasza fundacja je finansuje, w zamian za niesprzedawanie ich. W sumie, do programu należy osiem koni. W konkurencji skoków jest jeszcze VDL Glasgow van het Merelsnest N.O.P. (zdjęcie poniżej), który startuje pod Jurem Vrielingiem i wygrał chociażby kwalifikację do Pucharu Świata na CSI5* w Helsinkach, w ujeżdżeniu mamy jeszcze konia MDH Avanti N.O.P. który startuje pod Anne Meulendijks, w WKKW wałacha Rumor Has It N.O.P., który startuje pod Merel Blom, a także trzy konie w konkurencji para-ujeżdzenia.

KO: Na jakich zasadach KNHS mianuje zawodników do kadry narodowej?

MvdH: Royal Dutch Equestrian Federation tworzy kadrę narodową na zasadzie kombinacji koni i jeźdźców. We wszystkich mistrzostwach startują te pary, które są w kadrze narodowej. Ocena podczas zawodów obserwacyjnych, aktualna forma pary, zdrowie koni i doświadczenie zawodników są kluczowymi punktami w mianowaniu reprezentacji narodowej.

KO: Na jakie wsparcie mogą liczyć zawodnicy i konie będące w kadrze narodowej?

MvdH: KNHS wspiera zarówno jeźdźców, jak i konie na ich drodze do ważnych wydarzeń. Mamy pełnoetatowego trenera narodowego, który obserwuje i doradza zawodnikom, koniom, trenerom i właścicielom. Mamy również specjalistę, który wspiera naszych zawodników (lekarza, fizjoterapeutę, trenera siły i kondycji, psychologa, trenera stylu życia, dietetyka). Do dyspozycji jest również weterynarz, który dba o kondycję koni w drodze na ważne wydarzenia, a podczas ważnych mistrzostw także kowal.

Fot. FEI